تفاوت روغن موتور و واسکازین چیست؟
در دنیای خودرو، شناخت دقیق عملکرد و تفاوت بین انواع روغن موتورها می‌تواند نقش مهمی در افزایش عمر مفید خودرو و کاهش هزینه‌های نگهداری داشته باشد. یکی از سوالات متداول میان رانندگان این است که تفاوت واسکازین با روغن موتور چیست؟ در این مقاله، به‌صورت کامل این دو نوع روغن را بررسی کرده و تفاوت‌های عملکردی، ساختاری و کاربردی آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
معرفی واسکازین و روغن و چه وظیفه‌ای در خودرو دارند؟
روغن موتور مایعی روان‌ساز است که در قلب موتور جریان دارد و وظیفه آن کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک موتور، جلوگیری از سایش، کاهش دمای موتور و پاک‌سازی رسوبات ناشی از احتراق است. این روغن نقش کلیدی در سلامت و عملکرد صحیح پیشرانه ایفا می‌کند و در صورت کاهش کیفیت یا حجم آن، ممکن است آسیب‌های جدی به موتور وارد شود.
واکسازین، مایعی است که در جعبه دنده (گیربکس) خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روغن برای روان کردن حرکت چرخ دنده‌ها، کاهش اصطحکاک بین قطعات گیربکس و انتقال بهتر قدرت از موتور به چرخ‌ها طراحی شده است. بسته به نوع گیربکس (دستی یا اتوماتیک)، نوع واسکازین نیز متفاوت است و باید با دقت انتخاب شود.
مطالعه بیشتر: تفاوت واسکازین و روغن گیربکس
تفاوت اصلی بین واسکازین و روغن موتور چیست؟
مهم‌ترین تفاوت این دو روغن در کاربرد و ویسکوزیته (غلظت) آن‌ها است. غلظت روغن موتور طوری است که معمولاً سبک‌تر و رقیق‌تر از واسکازین است، چون نیاز دارد در محیطی با دمای بالا و سرعت بالا (موتور) سریع جریان پیدا کند. اما واسکازین به‌طور قابل توجهی غلیظ‌تر است چون باید بین دنده‌های فلزی سنگین در گیربکس کار کند و مقاومت بیشتری داشته باشد.
آیا می‌توان از روغن موتور به‌جای واسکازین استفاده کرد؟
خیر، این کار کاملاً اشتباه و حتی می‌توان گفت خطرناک است. استفاده از روغن موتور به جای واسکازین می‌تواند باعث عدم روان‌کاری مناسب، آسیب به دنده‌ها، صداهای غیرعادی و در نهایت خرابی کامل گیربکس شود. سیستم موتور و گیربکس به مایعاتی با ویژگی‌های متفاوت نیاز دارند و هرگونه جایگزینی نادرست، پرهزینه خواهد بود.
چه زمانی باید روغن موتور و واسکازین را تعویض کرد؟
- روغن موتور: بسته به نوع روغن (مینرال، نیمه‌سنتتیک یا تمام‌سنتتیک) هر ۵۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ کیلومتر باید تعویض شود.
- واکسازین: معمولاً دیرتر نیاز به تعویض دارد و در خودروهای دنده‌ای هر ۴۰٬۰۰۰ تا ۶۰٬۰۰۰ کیلومتر و در خودروهای اتوماتیک هر ۶۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ کیلومتر تعویض می‌شود. البته توصیه می‌شود دفترچه راهنمای خودرو بررسی شود.
علائم خرابی روغن موتور و واسکازین چیست؟
- روغن موتور: کاهش شتاب خودرو، صدای غیرعادی موتور، افزایش مصرف سوخت، بالا رفتن دمای موتور.
- واکسازین: سخت جا رفتن دنده‌ها، صدای زوزه در گیربکس، لرزش هنگام تعویض دنده و نشت روغن از گیربکس.
کدام نوع روغن برای خودروهای دنده‌ای و اتوماتیک مناسب است؟
برای خودروهای دنده‌ای باید از واسکازین‌های مناسب با گرید SAE 75W-90 یا 80W-90 استفاده کرد. اما برای خودروهای اتوماتیک باید از روغن‌های مخصوص ATF (Automatic Transmission Fluid) استفاده شود که دارای ویژگی‌های خاصی برای روان‌کاری هیدرولیکی هستند.
اهمیت استفاده از واسکازین مناسب در سلامت گیربکس خودرو
انتخاب اشتباه واسکازین، حتی اگر جزئی به‌نظر برسد، می‌تواند خرابی زودرس قطعات گیربکس، افت قدرت انتقال و افزایش استهلاک خودرو را به‌دنبال داشته باشد. واسکازین مناسب باید دارای خاصیت ضد خوردگی، ضد فشار و تحمل دمای بالا باشد تا گیربکس را در شرایط سخت محافظت کند.
نکات طلایی برای انتخاب صحیح واسکازین و روغن موتور
- همیشه از دفترچه راهنمای خودرو کمک بگیرید.
- برندهای معتبر و دارای استاندارد SAE و API را انتخاب کنید.
- در صورت رانندگی در شرایط سخت (گرمای شدید، ترافیک سنگین)، فواصل تعویض را کوتاه‌تر در نظر بگیرید.
- استفاده از نرم‌افزار مدیریت اتوسرویس می‌تواند زمان‌بندی تعویض روغن را دقیق‌تر و بدون خطا انجام دهد.
مقایسه غلظت و ویسکوزیته واسکازین با روغن موتور
واسکازین به دلیل غلظت بالا، به راحتی در دماهای بالا خاصیت خود را از دست نمی‌دهد و مناسب شرایط فشار زیاد در گیربکس است. در مقابل، روغن موتور باید در دمای بالا و فضای داخلی موتور به‌سرعت به تمام قطعات برسد، بنابراین ویسکوزیته پایین‌تری دارد. تفاوت در این ویژگی فنی، تعیین‌کننده کاربرد تخصصی هر نوع روغن است.
شناخت دقیق تفاوت روغن موتور و واسکازین، قدم مهمی در نگهداری اصولی خودرو است. هر دو نوع روغن، وظیفه‌ای منحصر‌به‌فرد در خودرو دارند و انتخاب یا استفاده نادرست از آن‌ها می‌تواند به مشکلات جدی مکانیکی منجر شود. با توجه به اهمیت این موضوع، هم رانندگان و هم فعالان اتوسرویس‌ها باید اطلاعات دقیق و به‌روز در این زمینه داشته باشند. پیشنهاد می‌کنیم از ابزارهایی مانند نرم‌افزار تعویض روغنی کارلایت برای مدیریت بهتر خودرو و مشتریان استفاده شود.
برای مشاوره رایگان با شماره 09939092103 تماس حاصل نمایید